Định lí: Xét hàm số $y=f(x)$ cho bởi $\left\{ \begin{array}{l} x = x(t)\\ y = y(t) \end{array} \right..$
Khi đó: ${y}'(x)=\dfrac{{y}'(t)}{{x}'(t)}$ và ${y}''(x)=\dfrac{{y}''(t){x}'(t)-{x}''(t){y}'(t)}{{{({x}'(t))}^{3}}}.$
Chứng minh. Có ${y}'(x)=\dfrac{dy}{dx}=\dfrac{\dfrac{dy}{dt}}{\dfrac{dx}{dt}}=\dfrac{{y}'(t)}{{x}'(t)}$ và ${y}''(x)=\dfrac{{{d}^{2}}y}{d{{x}^{2}}}=\dfrac{d\left( {y}'(x) \right)}{dx}=\dfrac{\dfrac{d\left( {y}'(x) \right)}{dt}}{\frac{dx}{dt}}=\dfrac{\dfrac{d\left( \dfrac{{y}'(t)}{{x}'(t)} \right)}{dt}}{{x}'(t)}=\dfrac{\dfrac{{y}''(t){x}'(t)-{x}''(t){y}'(t)}{{{({x}'(t))}^{2}}}}{{x}'(t)}=\dfrac{{y}''(t){x}'(t)-{x}''(t){y}'(t)}{{{({x}'(t))}^{3}}}.$
Ví dụ 1: Cho $y=f(x)$ với $\left\{ \begin{array}{l} x = 3t + 2{t^3}\\ y = t{e^{{t^2}}} \end{array} \right.,$ tính ${f}'(x),{f}''(x).$
Giải. Có $\left\{ \begin{array}{l} x = 3t + 2{t^3}\\ y = t{e^{{t^2}}} \end{array} \right. \Rightarrow \left\{ \begin{array}{l} x'(t) = 6{t^2} + 3;x''(t) = 12t\\ y'(t) = {e^{{t^2}}} + 2{t^2}{e^{{t^2}}} = (2{t^2} + 1){e^{{t^2}}};y''(t) = 4t{e^{{t^2}}} + 2t(2{t^2} + 1){e^{{t^2}}} = (4{t^3} + 6t){e^{{t^2}}} \end{array} \right..$
Vì vậy ${f}'(x)=\dfrac{{y}'(t)}{{x}'(t)}=\dfrac{(2{{t}^{2}}+1){{e}^{{{t}^{2}}}}}{6{{t}^{2}}+3}=\dfrac{{{e}^{{{t}^{2}}}}}{3}$ và ${f}''(x)=\dfrac{{y}''(t){x}'(t)-{x}''(t){y}'(t)}{{{({x}'(t))}^{3}}}=\dfrac{(4{{t}^{3}}+6t){{e}^{{{t}^{2}}}}(6{{t}^{2}}+3)-12t(2{{t}^{2}}+1){{e}^{{{t}^{2}}}}}{{{(6{{t}^{2}}+3)}^{3}}}=\dfrac{2t{{e}^{{{t}^{2}}}}}{9(2{{t}^{2}}+1)}.$
Hiện tại Vted.vn xây dựng 2 khoá học Toán cao cấp 1 và Toán cao cấp 2 dành cho sinh viên năm nhất hệ Cao đẳng, đại học khối ngành Kinh tế của tất cả các trường:
Sinh viên các trường ĐH sau đây có thể học được combo này:
- ĐH Kinh Tế Quốc Dân
- ĐH Ngoại Thương
- ĐH Thương Mại
- Học viện Tài Chính
- Học viện ngân hàng
- ĐH Kinh tế ĐH Quốc Gia Hà Nội
và các trường đại học, ngành kinh tế của các trường ĐH khác trên khắp cả nước...
Quý thầy, cô hoặc bạn đọc muốn đóng góp tài liệu cho VTED.vn, vui lòng gửi về: